Kwestia księgowego ujęcia praw do emisji CO2 nie jest jednoznacznie rozstrzygnięta i funkcjonują w tym zakresie rozbieżne interpretacje. Nad wypracowaniem jednolitego standardu intensywnie pracują IASB i FASB.

 

Przede wszystkim należy wskazać na Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie księgowego ujęcia praw (uprawnień) do emisji zanieczyszczeń do powietrza (uchwała nr 6/05 Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia stanowiska „Prawo do emisji zanieczyszczeń" z dnia 2005-11-28 - Dz. Urz. Ministra Finansów z 2005 Nr 15, poz. 134).

Stanowisko to nie jest jednak jednoznacznie akceptowane przez poszczególnych biegłych rewidentów badających sprawozdania finansowe firm.

Wg innych ujęć jedynie uprawnienia do emisji zakupione i przeznaczone do sprzedaży ujmuje się jako inwestycje w wartości niematerialne i prawne, natomiast uprawnienia do emisji otrzymane nieodpłatnie w ramach KPRU przeznaczone na własne potrzeby, ujmuje się pozabilansowo.

Na poziomie prawodawstwa unijnego nie ujednolicono metodologii ujęcia księgowego uprawnień do emisji.

Prace w tym zakresie są prowadzone w szeregu instytucji międzynarodowych (jak International Accounting Standards Board - IASB oraz Financial Accounting Standards Board - FASB), jak dotychczas bez widocznych rezultatów. Przyczyną tego jest zapewne złożoność systemów handlu emisjami i trudności w wypracowaniu kompleksowego oraz spójnego wewnętrznie podejścia.

Międzynarodowa Komisja ds. Interpretacji Sprawozdawczości Finansowej (International Financial Reporting Interpretations Committee - IFRIC) 2 grudnia 2004 r. opublikowała wytyczne dotyczące księgowego ujęcia uprawnień do emisji dwutlenku węgla.

W interpretacji IFRIC 3 "Uprawnienia do emisji", uprawnienia określono jako wartości niematerialne i prawne (intangible assets), które powinny być rozpoznane w wartości godziwej w dacie otrzymania przydziału od rządu. Dokument ten również zobowiązuje operatorów instalacji do uznania ich zobowiązań polegających na konieczności posiadania uprawnień pokrywających faktyczne emisje z instalacji.

IASB na posiedzeniu w czerwcu 2005 r. przegłosowała wycofanie IFRIC 3, w odpowiedzi na prośbę IFRIC o zastanowienie się nad alternatywnymi rozwiązaniami w zakresie rachunkowości praw do emisji.

IASB uznała fakt występowania znaczących niepożądanych skutków, które może wywoływać IFRIC 3 i wycofała tę interpretację, aby zapewnić spółkom pewną elastyczność w ustalaniu wyniku księgowego, który zapobiegałby efektowi zmienności.

Wycofanie nie unieważnia interpretacji FRIC 3 dotyczącej aktualnych standardów. Niektóre spółki będą nadal ją stosowały, uznając ją za właściwe podejście zgodne z aktualnie obowiązującymi standardami MSSF. Inne będą próbowały zastosować inne rozwiązania księgowe, które mieści się w ramach obowiązujących aktualnie standardów.


Uregulowania systemowe handlu emisjami, w tym EU ETS, wywołują szereg wątpliwości w zakresie ujęcia w księgach oraz sprawozdaniach finansowych.

Do kwestii wymagających szczególnie wnikliwego rozważenia zaliczane są:

1) rozstrzygnięcie, czy uprawnienia do emisji są aktywem (wartością niematerialną i prawną – intangible asset), podobnie jak np. licencje, czy też instrumentem finansowym,

2) sposób zaksięgowania uprawnień do emisji, przydzielanych przedsiębiorstwom przez rząd poniżej ich wartości godziwej i w związku z tym różnica pomiędzy ceną kupna (jeżeli taka sytuacja występuje, gdyż większość uprawnień jest przydzielana bezpłatnie) oraz wartością godziwą uprawnień jest grantem rządowym,

3) rozpoznanie i szacunek szkód wynikających dla przedsiębiorstw z nałożenia limitów emisyjnych,

4) rozpoznanie w księgach finansowych systemów zachęt oraz subsydiów, które przedsiębiorstwa mogą otrzymać z tytułu uczestnictwa w handlu emisjami,

5) ustalenie terminu powstania odpowiedzialności w systemach cap-and-trade,

6) księgowe ujęcie kar finansowych za nieprzedłożenie uprawnień na pokrycie emisji ale także kar niepieniężnych (np. wymaganie do zredukowania emisji w kolejnych latach),

7) księgowe ujęcie reguł dotyczących tzw. „bankingu”,

8) rozpoznanie sytuacji, gdzie uprawnienia są przyznawane np. na okres 5 lat ale wydawane w pięciu rocznych „ratach” – jak np. w systemie EU ETS w II okresie rozliczeniowym.

Z kolei z protokołów posiedzeń FASB (aczkolwiek w mniejszym stopniu koncentrują się one na EU ETS a w większym na amerykańskich systemach stanowych) wynika, iż rozważane są także kwestie, czy np. należy różnicować sytuację z jednej strony uczestników systemu handlu emisjami zobowiązanych do umorzenia uprawnień na pokrycie swoich emisji oraz pośredników (brokerów, handlowców) z drugiej. Wskazywane są argumenty przeciwko takiemu rozróżnieniu, m.in. iż znaczna część podmiotów jest zaangażowana w oba zakresy działalności. Zwraca się także uwagę na celowość uwzględnienia odstępu czasowego pomiędzy terminem przyznania uprawnień oraz rozpoznania odpowiedzialności z tytułu konieczności ich umorzenia.


Na chwilę obecną żadna z ww. organizacji nie zdecydowała się (poza wycofanym IFRIC 3) na opublikowanie oficjalnego stanowiska w zakresie ww. zagadnień.

Z zamieszczonego na stronie internetowej IASB planu prac tej organizacji wynika, iż wydanie Standardu Finansowego IFRS (International Financial Reporting Standard) planuje się na rok 2010, natomiast upublicznienie wstępnego projektu przewiduje się w 2009 r.

 

_______________________________________

Ujęcie księgowe uprawnień do emisji - na jednolity standard trzeba jeszcze poczekać © by Michał Głowacki www.ochronaklimatu.com

Ten dokument może być używany, kopiowany i rozpowszechniany bez ograniczeń, pod warunkiem, że każda kopia będzie zawierać tę notę o prawach autorskich. This document may be freely used, copied and distributed on the condition, that each copy shall contain this copyright notice.

 

 

 

Dbamy o Twoją prywatność

Poprzez kliknięcie "Akceptuję" wyrażasz zgodę na zainstalowanie i przechowywanie plików typu cookie na Twoim urządzeniu końcowym i użycie danych geolokalizacyjnych w celu optymalizacji działania serwisu. Więcej informacji znajdziesz w dokumencie Polityka Prywatności.