"Uczestnik rynku" w rozumieniu Rozporządzenia REMIT
- Kategoria: REMIT
Zawieranie transakcji na hurtowym rynku energii jest wystarczającą przesłanką aby być objętym kompleksowymi wymaganiami Rozporządzenia REMIT.
Dla rozstrzygnięcia, kto ma obowiązek stosować Rozporządzenie REMIT kluczowe znaczenie posiada definicja "Uczestników Rynku".
"Uczestnikom Rynku" w Rozporządzeniu REMIT przypisane bowiem zostały bardzo istotne obowiązki (patrz tabela), których spełnienie będzie wymagać wdrożenia rozległej infrastruktury i - co za tym idzie - kosztów.
|
Obowiązki "Uczestników Rynku" (w rozumieniu Rozporządzenia REMIT)
|
||
|
1. Przekazywanie ACER:
(i) danych transakcyjnych (danych na temat transakcji na hurtowych rynkach energii - art. 8 ust. 1 REMIT);
(ii) danych fundamentalnych (informacji określonych w art. 8 ust. 5 REMIT).
|
2. Rejestracja w Urzędzie Regulacji Energetyki
(jeśli uczestnik rynku zawiera transakcje podlegające zgłoszeniu do ACER zgodnie z art. 8 ust. 1 REMIT - art. 9 ust. 1 REMIT)
|
3. Publikacja informacji wewnętrznych
(art. 4 ust. 1 REMIT)
|
Definicja uczestnika rynku jest ściśle związana z terminami: hurtowego rynku energii oraz produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym a kluczowe kryterium jest czysto funkcjonalne tj. zawieranie transakcji (w tym składanie zleceń).
|
"Uczestnicy Rynku" (wg REMIT)
|
||
|
Definicja |
Podstawa prawna |
Przykłady |
| Każda osoba, która przeprowadza transakcje lub składa zlecenia na co najmniej jednym hurtowym rynku energii |
Art. 2 ust. 7 REMIT |
Za uczestników rynku na użytek Rozporządzenia REMIT uznaje się w szczególności następujące podmioty, jeśli zawierają transakcje, włącznie ze składanymi zleceniami, na co najmniej jednym hurtowym rynku energii:
- spółki obrotu energią w znaczeniu „przedsiębiorstwa energetycznego" w rozumieniu art. 2 ust. 35 Dyrektywy 2009/72WE, spełniające co najmniej jedną z następujących funkcji: transport, dostawa lub zakup energii elektrycznej, oraz w znaczeniu „przedsiębiorstwa gazowego" w rozumieniu art. 2 ust. 1 Dyrektywy 2009/73/WE spełniające co najmniej jedną z następujących funkcji: transport, dostawa lub zakup gazu ziemnego, włącznie z LNG (skroplonym gazem ziemnym);
- wytwórców energii elektrycznej lub gazu ziemnego w rozumieniu art. 2 ust. 2 Dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 2 ust. 1 Dyrektywy 2009/73/WE, włącznie z wytwórcami dostarczającymi swoje produkty do własnych oddziałów obrotu lub własnej spółki obrotu energią;
- firmy transportujące gaz ziemny;
- jednostki odpowiedzialne za bilansowanie;
- odbiorców hurtowych w rozumieniu art. 2 ust. 8 Dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 2 ust. 29 Dyrektywy 2009/73/WE;
- odbiorców końcowych w rozumieniu art. 2 ust. 9 Dyrektywy 2009/72/WE oraz art. 2 ust. 27 Dyrektywy 2009/73/WE, działających jako pojedyncze podmioty gospodarcze, których zdolność konsumpcji wynosi co najmniej 600 GWh rocznie dla gazu lub energii elektrycznej (jeśli konsumpcja odbiorcy końcowego ma miejsce w ramach rynków, na których ceny są wzajemnie powiązane, jego całkowita zdolność konsumpcji będzie równa sumie jego zdolności konsumpcji na wszystkich tych rynkach);
- operatorów systemów przesyłowych (OSP) w rozumieniu art. 2 ust. 4 Dyrektywy 2009/72/WE oraz Dyrektywy 2009/73/WE;
- operatorów systemów magazynowania (OSM) w rozumieniu art. 2 ust. 10 Dyrektywy 2009/73/WE;
- operatorów systemów LNG (OSL) w rozumieniu art. 2 ust. 12 Dyrektywy 2009/73/WE; oraz
- przedsiębiorstwa inwestycyjne w rozumieniu art. 4 ust. 1 nr 1 Dyrektywy 2004/39/WE.
|
Podmioty spoza UE
Definicja uczestnika rynku ma zastosowanie bez względu na lokalizację danego podmiotu, zatem także podmioty spoza UE oraz EOG są objęte Rozporządzeniem REMIT, o ile zawierają transakcje na hurtowym rynku energii.
Takie podmioty powinny rejestrować się w kraju członkowskim, w którym prowadzą działalność, ciąży na nich także obowiązek przekazywania do ACER danych transakcyjnych zgodnie z art. 8 ust. 1 oraz 5 REMIT. To samo dotyczy zakazu nadużyć na rynku zgodnie z art. 3 i 5 REMIT.
Kiedy musi być przeprowadzona kompresja portfela kontraktów pochodnych wg EMIR
- Kategoria: EMIR
Jeżeli portfel ma kierunkowy charakter, można nie przeprowadzać jego kompresji. Nie zwalnia to jednak od posiadania odpowiedniej procedury kompresji.
Definicja "produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym" wg Rozporządzenia REMIT
- Kategoria: REMIT
Przez "produkty energetyczne sprzedawane w obrocie hurtowym" w REMIT rozumie się następujące umowy i instrumenty pochodne bez względu na miejsce i sposób prowadzonego nimi obrotu:
a) kontrakty dotyczące sprzedaży energii elektrycznej lub gazu ziemnego w przypadku gdy dostawa ma miejsce w Unii Europejskiej;
b) instrumenty pochodne dotyczące energii elektrycznej lub gazu ziemnego wytwarzanych, sprzedawanych lub dostarczanych w Unii Europejskiej;
c) kontrakty dotyczące transportu energii elektrycznej lub gazu ziemnego w Unii Europejskiej;
d) instrumenty pochodne dotyczące transportu energii elektrycznej lub gazu ziemnego w Unii Europejskiej.
Definicja obrotu hurtowego na użytek REMIT obejmuje także sprzedaż do odbiorców końcowych o zdolności konsumpcji większej niż 600 GWh rocznie (patrz tabela). Stąd np. podmioty dokonujące sprzedaży kompleksowej powinny zwrócić szczególną uwagę na REMIT. Z kolei podmioty o statusie operatora systemu dystrybucyjnego (OSD) mają do czynienia z "produktami energetycznymi sprzedawanymi w obrocie hurtowym" z racji świadczenia usługi dystrybucji (czyli "transportu" w rozumieniu REMIT).
Produkty energetyczne sprzedawane w obrocie hurtowym to produkty spełniające wskazane kryteria bez względu na sposób wykonania kontraktów mających za przedmiot i miejsce obrotu tych produktów. W konsekwencji, REMIT obejmuje hurtowe produkty energetyczne rozliczane pieniężnie jak i rozliczane fizycznie (tj. przez dostawę), niezależnie od tego czy są zawierane w obrocie zorganizowanym czy na rynku prywatnym (OTC).
W świetle definicji produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym w art. 2 ust. 4 REMIT, kontrakty na dostawę lub transport energii elektrycznej i gazu ziemnego stanowiących przedmiot transakcji na rynkach dnia bieżącego (intra-day), rynkach śróddziennych (within-day), rynkach dnia następnego (day-ahead), rynkach transakcji z dwudniowym wyprzedzeniem (two-day-ahead market), rynkach transakcji realizowanych na koniec tygodnia (week-end market), rynkach kontraktów długoterminowych (long-term market) lub w ramach jakiegokolwiek innego okresu czasu akceptowanego na rynku, są uznawane przez Agencję za kontrakty na dostawę lub transport energii elektrycznej lub gazu ziemnego. Instrumenty pochodne rozumie się jako instrumenty finansowe wskazane punktach (4) do (10) Sekcji C Aneksu I do Dyrektywy MIFID.
Zastosowanie REMIT - próg wielkości poboru energii
Postanowienia REMIT nie mają zastosowania do kontraktów na sprzedaż i dystrybucję energii elektrycznej lub gazu ziemnego na potrzeby odbiorców końcowych o zdolności konsumpcji mniejszej niż 600 GWh rocznie. Zdolność konsumpcji to zużycie przez odbiorcę końcowego energii elektrycznej albo gazu ziemnego przy wykorzystaniu przez niego swojej pełnej zdolności produkcyjnej.
Obejmuje ono całe zużycie przez tego klienta jako pojedynczego podmiotu gospodarczego, w zakresie, w jakim zużycie ma miejsce na rynkach, na których ceny hurtowe są ze sobą wzajemnie powiązane. Na użytek definicji nie jest uwzględniana zdolność konsumpcji w pojedynczych zakładach o zdolności konsumpcji mniejszej niż 600 GWh rocznie, kontrolowanych przez jeden podmiot gospodarczy, w zakresie, w jakim zakłady te nie wywierają wspólnego wpływu na ceny na hurtowym rynku energii, ponieważ są zlokalizowane na różnych właściwych rynkach geograficznych.
Przyjmuje się, że terytorium Unii Europejskiej jest odrębnym rynkiem geograficznym energii elektrycznej i gazu ziemnego, w związku z czym zdolność konsumpcji instalacji położonych na terytorium jednego państwa członkowskiego Unii Europejskiej sumuje się ze zdolnością konsumpcji instalacji położonych na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Zgodnie z Wytycznymi Agencji "konsumpcja [...] przy wykorzystaniu przez odbiorcę końcowego jego pełnej zdolności produkcyjnej" oznacza maksymalne zużycie energii (energii elektrycznej lub gazu ziemnego) przez tego odbiorcę w ciągu roku tj. zakładając pracę składników konsumpcyjnych bez przerwy przez cały rok. Do ustalenia czy zdolność konsumpcyjna wynosi ponad 600 GWh, uczestnicy rynku powinni brać pod uwagę wyżej wspomnianą zdolność konsumpcyjną. Zdolność konsumpcyjna obejmuje całe zużycie danego odbiorcy tj. energii elektrycznej lub gazu ziemnego, jako pojedynczego podmiotu gospodarczego, w zakresie, w jakim zużycie ma miejsce na rynkach, na których ceny hurtowe są ze sobą powiązane. W rozumieniu Agencji odbiorcy końcowi ustalając czy ich zdolność konsumpcyjna wyniesie ponad 600 GWh powinni brać pod uwagę zdolność konsumpcyjną energii elektrycznej i gazu ziemnego oddzielnie, a nie łącznie. Konsumpcja w pojedynczych zakładach o zdolności konsumpcyjnej poniżej 600 GWh, kontrolowanych przez jeden podmiot gospodarczy, nie jest uwzględniana, w zakresie, w jakim zakłady te nie wywierają wspólnego wpływu na ceny na hurtowym rynku energii, ponieważ są zlokalizowane na różnych właściwych rynkach geograficznych. Jednakże pojedyncze zakłady o zdolności konsumpcyjnej poniżej 600 GWh, zlokalizowane na tym samym rynku geograficznym, zostaną uwzględnione przy ustalaniu czy zdolność konsumpcyjna wynosi ponad 600 GWh.
W odniesieniu do pojęcia „jednego podmiotu gospodarczego”, jak wskazuje Agencja w Wytycznych Agencji, zgodnie z przepisami prawa konkurencji, jednolite zachowanie dwóch lub kilku podmiotów na rynku ma pierwszeństwo względem formalnej struktury prawnej tych podmiotów. A więc nie jest ważne czy dwa podmioty stanowią odrębne osoby prawne, ale czy na rynku zachowują się jak pojedyncza jednostka. Ustalając czy dwa lub kilka podmiotów tworzy jeden podmiot gospodarczy należy wziąć m.in. pod uwagę:
− uprawnienia decyzyjne, zasady postępowania oraz podział odpowiedzialności pomiędzy nimi;
− strukturę właścicielską tych podmiotów, oraz
− udziały kapitałowe w tych podmiotach lub wpływ na nie.
|
Sprzedaż do odbiorców końcowych (próg zdolności konsumpcji600 GWh rocznie)
1. Kontrakty dotyczące sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej lub gazu ziemnego na potrzeby odbiorców końcowych nie stanowią produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym, z wyjątkiem kontraktów dotyczących sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej lub gazu ziemnego do odbiorców końcowych o zdolności konsumpcji większej niż 600 GWh rocznie. 2. W ramach pojedynczego podmiotu gospodarczego, konsumpcja w poszczególnych zakładach poniżej progu 600 GWh nie jest uwzględniana, w zakresie w jakim te zakłady nie wywierają wspólnego wpływu na ceny na hurtowym rynku energii, z powodu ich zlokalizowania na różnych właściwych rynkach geograficznych. 3. Jednak poszczególne zakłady, z których każdy charakteryzuje się zdolnością konsumpcji poniżej 600 GWh, ale które są zlokalizowane na tym samym rynku geograficznym, będą uwzględniane przy ocenie, czy próg 600 GWh został przekroczony.
|
||
|
Ocena zdolności konsumpcji
Biorąc pod uwagę wskazany powyżej próg 600 GWh w odniesieniu do zdolności konsumpcji klientów końcowych, wg Agencji ACER powinna być ona oceniana przy wykorzystaniu pełnej zdolności produkcyjnej klienta jako maksymalna ilość energii (elektrycznej lub gazu ziemnego), którą klient końcowy mógłby zużyć w ciągu roku, jeśli klient ten wykorzystywałby w pełni zasoby w każdym momencie podczas tego roku. Obejmuje ona całą konsumpcję klienta, tj. zużycie energii elektrycznej lub gazu ziemnego, jako pojedynczego podmiotu gospodarczego, w zakresie, w jakim zużycie ma miejsce na rynkach, na których ceny hurtowe są ze sobą wzajemnie powiązane. Wg ACER zdolność konsumpcji należy liczyć osobno dla energii elektrycznej i gazu ziemnego i nie łączyć tych wolumenów na potrzeby oceny, czy próg 600 GWh został przekroczony.
|
Kwalifikacja "pojedynczego podmiotu gospodarczego"
Formalna struktura prawna grupy spółek ma mniejsze znaczenie, decydujące jest zachowanie tych podmiotów i możliwość wywierania wpływu. Bez znaczenia jest, czy dane dwie spółki stanowią osobne osoby prawne natomiast decydujące znaczenie posiada, czy te spółki działają razem jako pojedynczy podmiot na rynku. Wg ACER oceniając, czy co najmniej dwie spółki tworzą "pojedynczy podmiot gospodarczy", pod uwagę można wziąć następujące elementy:
|
Kwalifikacja rynków na których "ceny hurtowe są ze sobą wzajemnie powiązane"
W zakresie oceny, czy zdolność konsumpcji klienta przekroczyła próg 600 GWh, konieczne jest uwzględnienie zdolności konsumpcji we wszystkich zakładach klienta w całej Unii Europejskiej. Dotyczy to zarówno rynków hurtowych cen hurtowych energii elektrycznej jak i i gazu ziemnego. Takie przynajmniej jest stanowisko regulatora tj. ACER.
|
Zielone certyfikaty
Kontrakty na zielone certyfikaty nie są uznawane za "produkty energetyczne sprzedawane w obrocie hurtowym", ponieważ nie spełniają wymagań określonych w art. 2 ust. 4 REMIT (stanowisko ACER). Tym samym kontrakty na zielone certyfikaty nie podlegają REMIT.
Uprawnienia do emisji
Kontrakty na uprawnienia do emisji nie są uznawane za "produkty energetyczne sprzedawane w obrocie hurtowym", ponieważ nie spełniają wymagań określonych w art. 2 ust. 4 REMIT (stanowisko ACER). Tym samym kontrakty na uprawnienia do emisji nie podlegają REMIT.
Transakcje wewnątrz grupy kapitałowej
Ponieważ definicja produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym ma zastosowanie do kontraktów i derywatów „bez względu na miejsce i sposób prowadzonego nimi obrotu", ACER uznaje transakcje w ramach grupy, tj. kontrakty OTC zawarte z kontrahentem stanowiącym część tej samej grupy, za "produkty energetyczne sprzedawane w obrocie hurtowym". W konsekwencji kontrakty wewnątrzgrupowe (intra-group) co do zasady podlegają REMIT.
Produkty energetyczne w obrocie hurtowym w kontekście regulacji rynku finansowego
Warto zauważyć, iż definicja instrumentów finansowych w części zawartej w Sekcji C 6 Aneksu I do Dyrektywy MiFID została w MiFID II istotnie zmieniona w stosunku do tekstu MiFID I. Zmiana dotyczy właśnie produktów energetycznych w obrocie hurtowym w rozumieniu REMIT, rozliczanych przez dostawę w obrocie na OTF.
Zgodnie z MiFID II instrumentami finansowymi są m.in. kontrakty typu opcje, futures, swap i inne kontrakty pochodne, dla których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być rozliczane przez dostawę, pod warunkiem, że są przedmiotem obrotu na rynku regulowanym, MTF lub OTF. Wyjątek stanowią właśnie produkty energetyczne w obrocie hurtowym zdefiniowane w REMIT będące przedmiotem obrotu na OTF, które muszą być rozliczane przez dostawę.
Konkluzja zatem jest taka, iż produkty energetyczne w obrocie hurtowym będące przedmiotem obrotu na OTF, które muszą być rozliczane przez dostawę, nie stanowią instrumentów finansowych, co oznacza, iż nie podlegają Dyrektywie MiFID II, Rozporządzeniu EMIR a także wymogom kapitałowym (pakiet CRD IV).
Raportowanie EMIR przez KDPW_CCP
- Kategoria: EMIR
W przypadku korzystania z usług clearingu kontraktów pochodnych przez KDPW _CCP istnieje możliwość delegowania raportowania tych derywatów do repozytorium handlowego działającego na podstawie Rozporządzenia EMIR. Jest to jednakże opcja (aby z niej skorzystać trzeba złożyć odpowiednie oświadczenie dla KDPW_CCP).
Zbliża się termin uzgodnień portfolio na podstawie EMIR
- Kategoria: Mifid
Dla stron, które zgodnie z EMIR zobowiązane są przeprowadzać uzgodnienia portfolio w cyklach rocznych, pierwsze uzgodnienie powinno być przeprowadzone w terminie jednego roku od dnia wejścia w życie Rozporządzenia Nr 149/2013 tj. do dnia 15 marca 2014 r.
Dyrektywa IED - "zamienność" opcji derogacyjnych
- Kategoria: Aktualności
Komisja Europejska opublikowała swoją decyzję w sprawie polskiego Przejściowego Planu Krajowego (PPK) zawierającą wykaz podmiotów objętych planem (Dyrektywa IED). Jednak w praktyce pojawia się pytanie, czy dany operator obiektu energetycznego spalania ujętego w PPK może się jeszcze teraz zreflektować i zdecydować, iż korzystniejsze dla niego będą inne opcje derogacyjne np. tzw. derogacja naturalna...
Strategie wypełniania obowiązków EMIR – delegowanie raportowania derywatów
- Kategoria: EMIR
Podstawowym wyborem dla uczestników rynku jest rozstrzygnięcie, czy uczestnik rynku zamierza raportować zawierane transakcje we własnym zakresie czy też delegować ich raportowanie swojemu kontrahentowi lub innemu usługodawcy.
Projekt nowego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych (GBER) – pora na zmiany w zasadach wsparcia OZE z pieniędzy publicznych
- Kategoria: Aktualności
Zmiany wprowadzane w projekcie przedmiotowego rozporządzenia to m.in. wymaganie, aby producenci energii odnawialnej podlegali standardowym warunkom przyłączania do sieci oraz ponoszenia opłat za niezblilansowanie, czyli rozliczenia różnicy rzeczywistej ilości dostarczonej albo pobranej energii elektrycznej i wielkości określonych w umowach dla każdego okresu rozliczeniowego.
Strona 3 z 21