Jaka jest podstawa prawna obowiązywania wymogu CCS–ready skoro dyrektywa w sprawie CCS jeszcze nie została implementowana do prawa polskiego? Czy wymogi CCS-ready w takim razie obowiązują i jakie są skutki ich niedochowania. I wreszcie kwestia poruszona w tytule. Nie poruszamy się w próżni i pierwsze rozstrzygnięcia zapadają już w sądach. Nie są one korzystne dla tych, którzy chcieliby te wymogi ignorować.
Na czym polega wymóg CCS-ready i jaka jest obecnie jego podstawa prawna wyjaśniono tu:
CCR (Carbon Capture Readiness) – ekonomiczna wykonalność CCS (I)
CCR (Carbon Capture Readiness) – ekonomiczna wykonalność CCS (II)
W wyroku z dnia 12 stycznia 2012 r. (sygn. IV SA/Wa 1757/11) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/D44CE1D234)
uchylił decyzję organów administracyjnych I i II instancji w przedmiocie ustalenia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie bloków energetycznych. W uzasadnieniu Sąd podniósł m.in.:
„Celem postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko jest ocena wpływu przedsięwzięcia na środowisko jak również możliwości oraz sposobów zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 62 ust. 1 pkt 1 lit. a i pkt 2 ustawy o ocenach), natomiast konkretne warunki służące realizacji tego celu (sposób zapobiegania i zmniejszania) są określane w decyzji środowiskowej w związku z art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b i c, oraz pkt 2 lit b ustawy o ocenach. Jednym z istotnych materiałów dowodowych na podstawie, których wydaje się orzeczenia jest Raport (art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy o ocenach). Gdy chodzi o przedsięwzięcia objęte obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego Raport winien powinien zawierać porównanie proponowanej techniki z najlepszymi dostępnymi technikami – dalej jako "BAT" (art. 66 ust. 5 ustawy o ocenach). W rozpoznawanej sprawie poza sporem jest kwestia, iż realizowane przedsięwzięcie należy do kategorii instalacji objętych obowiązkiem uzyskania takiego pozwolenia. Skoro, w myśl art. 186 pkt 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska (w związku z brzmieniem art. 204 ust. 1 tej ustawy), przesłanką uzyskania pozwolenia zintegrowanego jest stosowanie BAT, w tej sytuacji oczywistym jest, iż warunkiem wydania decyzji środowiskowej dla przedsięwzięcia o konkretnych parametrach jest potwierdzenie spełnienia w danym przypadku tych wymagań – co do kwestii rozwiązań technicznych przesądzanych na danym etapie (jedynie taki może być cel zamieszczania w raporcie informacji wskazanych w art. 66 ust. 5 ustawy o ocenach).
Wobec wskazanych uwarunkowań trafny jest zarzut, iż orzekając w sprawie nie uwzględniono treści art. 9a dyr. 01/080/WE w skardze wprowadzonego dyrektywą 2009/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniająca dyrektywę Rady 85/337/EWG, Euratom, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/WE, 2006/12/WE, 2008/1/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 (Dz. U. UE L. Nr 140, poz. 114) - dalej jako "Dyr. 09/031/WE". Celnie zauważa organ administracji, iż przepisy dyrektyw, co do zasady wymagają implementacji poprzez ustanowienie stosownych przepisów na poziomie prawa krajowego. Jednocześnie jednak trafnie podniesiono w skardze, iż zasadą wynikającą z regulacji traktatowych jest stasowanie właściwej wykładani prawa stanowionego na szczeblu państwa członkowskiego, tak, aby zapewnić skuteczność dyrektyw. Tezę tę potwierdza zarówno przywołany przez Fundację dorobek orzecznictwa ETS, jak i inne rozstrzygnięcia Trybunału, w tym, co do obowiązku zapewnienia stosowania zawartych w dyrektywach zasad dotyczących procedur ocen oddziaływania na środowisko i uczestniczenia społeczeństwa w ochronie środowiska (patrz wyroki ETS sygn. akt C-115/09 i C-240/09).
Należy wskazać, iż przepisy regulujące procedurę ocen oddziaływania na środowisko nie określają wprost materialnoprawnych wymagań, jakie muszą być spełnione przez przedsięwzięcia, dla których ustalane są środowiskowe uwarunkowania ich realizacji (wyjątek stanowi tu art. 82 ust. 2 i 3 ustawy o ocenach). Kryteria oceny zawarte są więc w regulacjach o charakterze materialnoprawnym i są one precyzowane w sposób szczegółowszy (określone normy emisji, dotrzymywanie standardów jakości środowiska, obowiązek stosowania określonych urządzeń przy danych rodzajach instalacji) bądź bardziej opisowy jak np. wymaganie stosowania BAT, przy wskazanym normatywnie rozumieniu tego pojęcia. Należy wskazać, iż z samej definicji BAT (art. 3 ust. 1 pkt 10 zdanie wstępne) jak i treści art. 207 ust. 1 pkt 3 ustawy – Prawo ochrony środowiska (uwzględnienie zapobiegania zagrożeniom dla środowiska powodowanym przez emisje lub ich ograniczanie do minimum), wynika obowiązek stosowania dostępnych technicznie i ekonomicznie środków służących zapobieganiu emisji, choć jak wskazano, jedynie w pewnych zakresach szczegółowe wymagania dla określonych rodzajów instalacji zostały określone normatywnie, w pewnych z kolei postawą dla dokonywania oceny mogą być informacje na temat najlepszych dostępnych technik publikowane przez Komisję Europejską (art. 207 ust. 1 pkt 7 ustawy).