Kto przestał emitować (nawet tymczasowo) zwraca EUA
Stosownie do art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych organ właściwy do wydania zezwolenia stwierdza wygaśnięcie zezwolenia, w przypadku gdy instalacja objęta systemem przestała spełniać przesłanki objęcia systemem lub gdy wielkość emisji określona w raporcie weryfikacyjnym, w poprzednim roku okresu rozliczeniowego wyniosła zero.
Przenoszenie uprawnień do emisji na następny okres rozliczeniowy (banking) wg nowej ustawy o handlu emisjami
Nowa ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych definitywnie kończy byt prawny chybionych regulacji z dotychczasowych artykułów 28 oraz 47 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. Nr 281, poz. 2784 ze zm.).
Tym razem w prostych słowach dla początkujących: dlaczego instalacje są „skazane” na handel emisjami
Instalacje posiadające alokacje nieodpłatnych EUA tracą, jeżeli ich aktywność na rynku ogranicza się tylko do umarzania przydzielonych wcześniej uprawnień do emisji CO2, aktywnie nie zarządzają posiadanymi uprawnieniami i nie angażują się w handel emisjami.
Tracą nawet w przypadku, jeżeli przyznane konkretnej instalacji limity alokacji tylko pokrywają emisje rzeczywiste tej instalacji i nie generują nadwyżek.
Przyczyna wynika z dwóch prostych faktów:
1) strukturalnej nadwyżki uprawnień do emisji wygenerowanej przez możliwość wykorzystania przydziałów za rok n (przyznanych do końca lutego w roku n) do umorzenia na pokrycie emisji rzeczywistych w roku n-1,
2) możliwości wykorzystania do umorzenia tańszych CER i ERU zamiast droższych EUA, do limitu określonego w KPRU (10%).
Co powinien zawierać wniosek z art. 47 ustawy o handlu emisjami
Rozważmy potencjalne scenariusze, które mogłyby się zaistnieć, gdyby opinia KASHUE wydana w trybie art. 47 ustawy o handlu emisjami okazała się negatywna. To się ponoć jeszcze nie zdarzyło – bo i cóż Administrator Systemu EU ETS ma zrobić, skoro ustawodawca popełnił ewidentny błąd. Nie dziwi także fakt, że i Ministerstwo Środowiska ma problem z ustosunkowaniem się do zgłoszonych oficjalnie w tym zakresie zastrzeżeń. Już zupełnie praktycznie ustalmy także, co wniosek z art. 47 powinien zawierać.
Obrót uprawnieniami do emisji CO2, SO2 i NOx bez udziału Ministra Skarbu Państwa
Mimo konkluzji zawartej w artykule:
polski ustawodawca zdecydował się jednak na rozwiązanie polegające na znowelizowaniu wskazanej ustawy. W artykule sygnalizowałem problemy prawne związane z ujęciem uprawnień do emisji w księgach rachunkowych i wpływem ewentualnych rozbieżności na realizację obowiązku z art. 5c ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa.
Z wybranym przez Ministra Środowiska rozwiązaniem nie będę polemizował, tym bardziej, iż jest szybsze a projektowany art. 77 nowej ustawy o wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (projekt opublikowany na stronach internetowych Ministerstwa Środowiska, dalej: nowy projekt ustawy EUETS) bardzo uprości obrót uprawnieniami do emisji CO2 w spółkach Skarbu Państwa (podlegających cyt. ustawie z 8 sierpnia 1996 r.).
O co chodzi? Nowy projekt ustawy EUETS w art. 77 nowelizuje ustawę z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493, ze zm.) dodając w art. 5a w ust. 3 pkt 6 w brzmieniu:
„6) nabycia lub rozporządzania uprawnieniami do emisji, jednostkami przyznanej emisji, jednostkami redukcji emisji, jednostkami poświadczonej redukcji emisji, o których mowa w ustawie z dnia ... 2010 r. o wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych".
Wskazany art. 5c ustawy wymagał, aby państwowe osoby prawne uzyskiwały zgodę ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa na dokonanie czynności prawnej w zakresie rozporządzenia składnikami aktywów trwałych w rozumieniu przepisów o rachunkowości, zaliczonymi do wartości niematerialnych i prawnych, rzeczowych aktywów trwałych lub inwestycji długoterminowych, jeżeli wartość rynkowa przedmiotu rozporządzenia przekracza równowartość w złotych kwoty 50 000 euro. Czynność prawna dokonana z naruszeniem tego obowiązku jest nieważna.
Znowelizowany ust. 3 określa, jakie czynności prawne nie wymagają takiej zgody.
Dodano tu właśnie rozporządzanie EUA, CER i ERU.
Wskazana nowela będzie zapewne też przyczynkiem do znowelizowania statutów spółek Skarbu Państwa, bowiem zawierały one bardzo często odniesienia do regulacji cyt. art. 5c omawianej ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa.
We wspomnianym zamiarze uproszczenia obrotu uprawnieniami do emisji ustawodawca wydaje się konsekwentny, bowiem analogiczny zapis zawiera również właśnie opublikowany na stronach www Ministerstwa Środowiska projekt ustawy o systemie bilansowania i rozliczania wielkości emisji dwutlenku siarki (SO2) i tlenków azotu (NOx) dla dużych źródeł spalania (art. 26).
Rozporządzanie przyszłymi uprawnieniami do emisji SO2 i NOx też będzie wyłączone z obowiązku zgłaszania do Ministra Skarbu Państwa na podstawie ww. ustawy. To również wydaje się słusznym rozwiązaniem - mimo wszystkich odmienności EUETS oraz projektowanego systemu handlu SO2 i NOx zasadne jest potraktowanie omawianego zagadnienia analogicznie.
Pozostaje oczekiwać, iż projektowane rozwiązania zostaną utrzymane w ostatecznie przyjętym tekście - obecnie znajdują się bowiem na etapie konsultacji społecznych (termin do 1 marca).