Cable pooling (współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej)
Cable pooling (współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej) polega na wykorzystaniu zabezpieczonych zdolności przesyłu energii, np. dla powstałej wcześniej elektrowni wiatrowej, do uruchomienia w tej samej lokalizacji (na tym samym przyłączu) elektrowni fotowoltaicznej.
|
29 września 2023
31 sierpnia 2023
Maj 2023 |
Nowa infrastruktura może należeć do tego samego lub różnych inwestorów i obie inwestycje współdzielą infrastrukturę energetyczną dzięki czemu ich działanie jest bardziej zrównoważone pod względem profilu wytwarzania.
Wskazane rozwiązanie zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (opublikowana w Dzienniku Ustaw w dniu 31 sierpnia 2023 r.).
Nowelizacja przewiduje współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej przez beneficjentów aukcyjnego systemu wsparcia oraz systemów FIT/FIP, z zastrzeżeniem, że wytwórca energii elektrycznej w instalacji planowanej do przyłączenia nie korzysta ani nie będzie korzystał z żadnego mechanizmu wspierającego wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych przewidzianych ustawą OZE.
Komunikat Urzędu Regulacji Energetyki (URE) z dnia 29 września 2023 r. (Nowelizacja ustawy o OZE: nowe systemy wsparcia, ważne rozwiązania dla energetyki lokalnej) wskazuje, iż cable pooling pozwoli na bardziej efektywne wykorzystywanie już istniejących mocy przyłączeniowych, umożliwi bowiem wykorzystanie np. energii ze słońca i wiatru na jednym przyłączu z siecią.
Źródła odnawialne objęte wskazanym rozwiązaniem mogą się uzupełniać w profilu wytwarzania, warunkiem jest jednak wypracowanie indywidualnego modelu współpracy między właścicielami danych źródeł energii. URE oczekuje, iż cable pooling pozwoli na zmniejszenie liczby sporów o odmowy przyłączenia do sieci oraz przełoży się na bardziej efektywne wykorzystanie już istniejących przyłączy. Będzie jednak wymagało czasu na pełne wdrożenie i wypracowanie przez inwestorów najlepszych modeli współpracy, np. w zakresie podziału kosztów.
Cable-pooling umożliwia jednoczesne korzystanie z przyłączy energetycznych przez wielu niezależnych wytwórców w ramach instalacji o napięciu przyłączeniowym przekraczającym 1 kV - zarówno w przypadku rozbudowy istniejących instalacji, jak i realizacji projektów typu green-field.
Łączna moc zainstalowana połączonych w ten sposób instalacji może przekroczyć zarezerwowaną moc przyłączeniową, jednak wytwórcy będą ponosić solidarną odpowiedzialność wobec operatora systemu przesyłowego (OSP) lub operatora systemu dystrybucyjnego (OSD) za utrzymanie produkcji energii w granicach zarezerwowanej mocy przyłączeniowej.
Energetyka lokalna |
System wsparcia
Istotne jest, iż tylko jedna z eksploatowanych w ramach cable-poolingu instalacji może korzystać z programów wsparcia OZE (musimona być zgłoszona Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki), pozostałe instalacje będą musiały funkcjonować na zasadach wolnego rynku.
Umowa o współpracy
Cable-pooling wymaga wynegocjowania umowy o współpracę pomiędzy zainteresowanymi wytwórcami. Powinien być także wybrany spośród wytwórców jeden przedstawiciel, który we wspólnym interesie będzie stroną umowy o świadczenie usług przesyłowych lub dystrybucyjnych, a także będzie obsługiwał kontakty z operatorem systemu oraz – w razie potrzeby – z Prezesem URE. Zgodnie z przepisami umowa o współpracy zawierana pomiędzy właścicielami instalacji OZE w ramach rozwiązania cable pooling musi zawierać między innymi:
- informację o stronach porozumienia wraz z danymi umożliwiającymi identyfikację tych stron oraz przyporządkowanie im danych instalacji;
- wskazanie strony porozumienia, która we własnym imieniu zawiera umowę o przyłączenie do sieci oraz umowę o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej dla wszystkich przyłączonych i planowanych do przyłączenia instalacji;
- zasady wspólnej realizacji uprawnień i obowiązków wynikających z warunków przyłączenia do sieci oraz umowy przyłączeniowej, a także umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji;
- określenie lokalizacji punktów pomiarowych właściwych dla poszczególnych instalacji;
- zasady współdzielenia zespołów urządzeń służących do wyprowadzania mocy do miejsca rozgraniczenia własności sieci przedsiębiorstwa energetycznego i instalacji podmiotów przyłączanych;
- zasady współpracy z podmiotem będącym stroną umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej w realizacji jego obowiązków (w tym obowiązki związane z udziałem w bilansowaniu systemu i zarządzaniu ograniczeniami systemowymi);
- zasady rozdziału środków otrzymanych w ramach rekompensaty finansowej w przypadku zastosowania przez operatora redysponowania.
Strony w porozumieniu mogą również zawrzeć uzgodnienia w innym zakresie, powyższy katalog nie jest katalogiem zamkniętym .
Uwarunkowania techniczne i rynkowe
Cable pooling wymaga uzyskania warunków przyłączenia odzwierciedlających konfigurację instalacji połączonych w jeden system. Ponadto konieczne również jest uzgodnienie z OSD lub OSP rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa technicznego, które uniemożliwią przyłączonym instalacjom przekroczenie przydzielonej mocy przyłączeniowej. Po ich zamontowaniu, urządzenia zapewnieniające bezpieczne limity eksploatacyjne będą znajdować się pod kontrolą operatora sieci obsługującego przyłącze.
Każda instalacja wymaga własnego punktu pomiarowego i odpowiednich urządzeń pomiarowych. W punkcie przyłączenia rejestrowana będzie łączna moc wyjściowa.
Każdy z wytwórców połączonych w ramach cable-poolingu zachowa niezależną możliwość uzyskiwania przychodów rynkowych, czy to na podstawie dwustronnej umowy sprzedaży energii, czy też poprzez giełdę energii, jednak tylko wybrany przedstawiciel pozostanie stroną umowy o świadczenie usług przesyłowych lub dystrybucyjnych i będzie zarządzać niezbilansowaniem całej struktury.
W omawianym zakresie obowiązuje zasada jednego podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie, co wymaga odpowiednich uzgodnień pomiędzy wytwórcami obejmujących bilansowanie wszystkich umów sprzedaży.