Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (Dz.U. L 201, 27.07.2012, s. 1 ze zm.) -  tzw. rozporządzenie EMIR (European Market Infrastructures Regulation) będzie mieć istotny wpływ na działalność branży m.in. poprzez: 

1. wprowadzenie obligatoryjnego clearingu transakcji (dla kontrahentów niefinansowych powyżej ustalonego progu (art. 10),
2. obowiązku raportowania transakcji do repozytoriów posiadających zezwolenie Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (European Securities and Markets Authority (ESMA)),
3. obowiązku wprowadzenia instrumentów zarządzania ryzykiem transakcji nie podlegających clearingowi (art. 11).

Transakcjami do których ma zastosowanie EMIR są kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, z zastrzeżeniem, iż obowiązek raportowania dotyczy wszystkich derywatów (nie tylko OTC).

Warto zwrócić uwagę, iż w rozumieniu EMIR „instrument pochodny” lub „kontrakt pochodny” oznacza instrument finansowy (wymieniony w sekcji C pkt 4)–10) załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE określony w art. 38 i 39 rozporządzenia (WE) nr 1287/2006)).

Tak więc kontrakty nie kwalifikujące się do kategorii instrumentów finansowych nie są objęte EMIR.

Drugą ważną kwestią systemową jest, iż „rynkiem regulowanym” w rozumieniu EMIR jest tylko rynek regulowany zdefiniowany w art. 4 ust. 1 pkt 14 dyrektywy 2004/39/WE (MiFID) lub rynek w państwie trzecim, który uznaje się za równorzędny do rynku regulowanego zgodnie z art. 19 ust. 6 dyrektywy 2004/39/WE.

Zatem kontrakty pochodne zawarte w tzw. „alternatywnych systemach obrotu” (ang. Multilateral Trading Facility - MTF) podlegają EMIR. 

W zakresie rynku uprawnień do emisji objęte EMIR są instrumenty pochodne, dla których instrumentem bazowym są uprawnienia emisyjne.

W EMIR przewidziano zwolnienie z obowiązku clearingu transakcji wewnątrzgrupowych, tym niemniej pod określonymi warunkami.

Na wstępie firmy działające w branży będą musiały dokonać przede wszystkim kwalifikacji, czy spełniają przesłanki uznania za “kontrahenta finansowego” czy „niefinansowego” (w znaczeniu zdefiniowanym w EMIR):

- „kontrahentami finansowymi” są banki, zakłady ubezpieczeń i reasekuracji, firmy inwestycyjne, zarządzający funduszami inwestycyjnymi UCITS oraz alternatywnymi, instytucje pracowniczych programów emerytalnych;

- „kontrahentami niefinansowymi” są wszystkie przedsiębiorstwa będące stronami kontraktów pochodnych zawartych poza rynkiem regulowanym, nienależące do kategorii kontrahentów finansowych.

W przypadku gdy kontrahent niefinansowy zajmuje pozycje w kontraktach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, a pozycje te przekraczają ustalony próg rozliczania transakcji (próg clearingu), kontrahent niefinansowy niezwłocznie powiadamia o tym fakcie ESMA i właściwy organ oraz zostaje objęty obowiązkiem clearingu przyszłych kontraktów - na zasadach określonych w art. 10 EMIR.

0B19B936 D122 4AC0 8255 389794C946DB   Linki

Regulation of the European Parliament and Council of 4 July 2012 on OTC derivatives, central counterparties and trade repositories (EMIR)

Obliczając pozycje, o których mowa powyżej, kontrahent niefinansowy ma obowiązek ująć  wszystkie kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym zawarte przez kontrahenta niefinansowego lub przez inne podmioty niefinansowe w ramach grupy, do której należy dany kontrahent niefinansowy, „co do których nie można obiektywnie stwierdzić, że zmniejszają ryzyko bezpośrednio związane z daną działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami kontrahenta niefinansowego lub tej grupy”.

Zachodzi zatem potrzeba wyodrębnienia takich kontraktów w firmach i odpowiedniego ich ewidencjonowania. Należy zbadać obowiązujące w firmie procedury zarządzania ryzykiem, czy umożliwiają takie wyodrębnienie. Korporacyjne procedury zarządzania ryzykiem powinny być także zweryfikowane pod kątem ustalenia, czy spełniają one wymagania EMIR określone w art. 11 EMIR. 

Tak więc można przyjąć, iż w odniesieniu do kontrahentów niefinansowych próg clearingu odgrywa rolę kryterium istotności.
 
 

Raportowanie derywatów

 

Wymóg raportowania derywatów do repozytorium handlowego ma najszerszy zakres na gruncie EMIR. Obowiązek raportowania ma zastosowanie do wszystkich derywatów, nie tylko OTC ale także zawartych na rynku regulowanym. Ponadto dotyczy na równi kontrahentów finansowych jak i niefinansowych (bez znaczenia w tym przypadku jest próg clearingu).

Derywaty muszą być raportowane od 12 lutego 2014 r., z tym iż należy uwzględnić, iż EMIR wszedł w życie 16 sierpnia 2012 r. i wszystkie kontrakty dotyczące derywatów obowiązujących w tej dacie podlegają wstecznemu zaraportowaniu do repozytorium handlowego (obowiązuje szczegółowy harmonogram takiego „backloadingu", pierwszy termin dla „backloadingu upływa 12 maja 2014 r.). Istotne jest zatem, aby zlokalizować wskazane dane najwcześniej jak to możliwe.

 

Techniki ograniczania ryzyka

 

W przypadku zajmowania pozycji w odniesieniu do instrumentów pochodnych, dla których uprawnienia do emisji są instrumentem bazowym korporacyjne procedury wewnętrzne podlegają weryfikacji pod kątem ustalenia, czy spełniają one wymagania EMIR dotyczące zarządzania ryzykiem, w szczególności określone w art. 11 EMIR. 

Techniki ograniczania ryzyka przewidziane w EMIR obejmują:
- terminowe potwierdzanie warunków kontraktów (timely confirmation),
- kompresję portfela (portfolio compression),
- uzgodnienie portfela (portfolio reconciliation),
- obowiązek wycen pozycji (mark-to-market/mark-to-model valuation),
- procedury rozwiązywania sporów (dispute resolution),
- wymagania w zakresie zabezpieczeń (collateral requirement),
- wymagania adekwatności kapitałowej dla pokrycia ekspozycji wynikających z kontraktów nie podlegających clearingowi.

Dla profesjonalnych firm obrotu w przypadku zajmowania pozycji w odniesieniu do instrumentów pochodnych, dla których uprawnienia do emisji są instrumentem bazowym, nowe rozporządzenie oznacza konieczność także wyboru modelu rozliczeniowego (tj. jako członek bezpośredni, klient lub klient pośredni), niezbędne zmiany w umowach z klientami, obejmujące m.in. zabezpieczenia a także zmiany w wewnętrznych procedurach oraz infrastrukturze IT. 

Do kosztów implementacji EMIR będą należeć, oprócz kosztów przystosowania struktur wewnętrznych, także koszty instytucji clearingowych oraz repozytoriów handlowych.

Zgodnie z artykułem 11 EMIR określającym techniki ograniczania ryzyka kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, nierozliczanych przez CCP (kontrahenta centralnego), kontrahenci finansowi i kontrahenci niefinansowi, którzy zawierają taki kontrakt pochodny zapewniają, z zachowaniem należytej staranności, wprowadzenie odpowiednich procedur i uzgodnień służących ocenie, monitorowaniu i ograniczaniu ryzyka operacyjnego i kredytowego kontrahenta, które obejmują co najmniej:

a) zatwierdzenie w odpowiednim czasie, w stosownych przypadkach elektronicznie, warunków danego kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym;

b) solidne, odporne i podlegające kontroli sformalizowane procesy służące uzgadnianiu portfeli, zarządzaniu ryzykiem powiązanym oraz wczesnemu wykrywaniu sporów pomiędzy stronami i ich rozstrzyganiu, a także monitorowaniu wartości pozostających do uregulowania kontraktów.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Dbamy o Twoją prywatność

Poprzez kliknięcie "Akceptuję" wyrażasz zgodę na zainstalowanie i przechowywanie plików typu cookie na Twoim urządzeniu końcowym i użycie danych geolokalizacyjnych w celu optymalizacji działania serwisu. Więcej informacji znajdziesz w dokumencie Polityka Prywatności.