Jest już przesądzone, że uprawnienia do emisji staną się instrumentem finansowym pod rządami MiFID II.
Bezpośrednim skutkiem tej zmiany będzie konieczność każdorazowego ustalenia zakresu zastosowania regulacji rynku finansowego do konkretnych transakcji mających za przedmiot jednostki carbon.
Dla operatorów instalacji zobowiązanych w systemie handlu emisjami do umarzania uprawnień na pokrycie własnych emisji przewidziano zwolnienie z zastosowania MiFID, aby pozostać w zakresie zwolnienia tacy operatorzy instalacji nie mogą jednakże świadczyć usług inwestycyjnych ani stosować technik handlowych wykorzystujących algorytmy o wysokiej częstotliwości (high frequency algorithmic trading technique).
Przewidziano również odrębne zwolnienie dla obrotu dokonywanego na własny rachunek lub świadczenia innych usług inwestycyjnych w zakresie uprawnień do emisji, gdy działalność ta ma charakter działalności "pomocniczej". W tym ostatnim przypadku wymagana będzie coroczna notyfikacja do organu nadzoru finansowego.
Aktualnie MiFID nie znajduje zastosowania do obrotu wtórnego uprawnieniami do emisji na rynku spot. Jednakże obrót instrumentami pochodnymi, dla których uprawnienia do emisji stanowią instrument bazowy są objęte regulacjami MiFID, z zastrzeżeniem zwolnień przewidzianych w art. 1 MiFID.
W sprawie szczegółów nt. zaklasyfikowania przez MiFID II uprawnień do emisji jako instrument finansowy zobacz tutaj.
W dalszej części odnoszę się już do kwestii związanych z uregulowaniem zakresu ww. zwolnień z MiFID II dla operatorów instalacji oraz podmiotów dokonujących obrotu jednostkami carbon w zakresie działalności pomocniczej w stosunku do głównego przedmiotu swojej działalności.
Zwolnienie przewidziane dla operatorów instalacji dotyczy tylko tych, którzy podlegają Dyrektywie EU ETS (2003/87/WE).
Regulacja ta wydaje się oczywista, w jej braku po zmianach MiFID II instalacje przemysłowe emitujące CO2 i inne gazy cieplarniane zmuszone byłyby stosować przy zakupach EUA regulacje rynku finansowego, co byłoby nonsensem.
Należy jednak zwracać uwagę na ww. warunki umożliwiające korzystanie ze zwolnienia, które powinny być spełnione w sposób ciągły.
Ze stosowania Dyrektywy MiFID II zwolnione zostały także podmioty:
(i) które dokonują obrotu na własny rachunek, włączając w to podmioty typu market maker, w zakresie towarowych kontraktów pochodnych, uprawnień do emisji oraz kontraktów pochodnych, dla których uprawnienia do emisji są aktywem bazowym, z wyłączeniem osób, które dokonują obrotu na własny rachunek wykonując zlecenia klientów;
(ii) świadczące usługi inwestycyjne inne niż obrót na własny rachunek w kategoriach instrumentów wymienionych powyżej dla klientów lub dostawców "głównego biznesu";
pod warunkiem, iż dla każdego z ww. przypadków indywidualnie oraz łącznie stanowi to działalność pomocniczą w stosunku do głównego przedmiotu działalności (rozpatrywanego z poziomu grupy kapitałowej).
Zwolnienie to nie jest przewidziane dla podmiotów, których głównym przedmiotem działalności jest świadczenie usług inwestycyjnych w rozumieniu Dyrektywy MiFID II, usług bankowych, prowadzących działalność w charakterze market maker lub wykorzystujących wspomniane wcześniej techniki handlowe wykorzystujące algorytmy o wysokiej częstotliwości.
W przypadku zwolnienia z MiFID II przewidzianego dla działalności pomocniczej, zwolnione podmioty zostały zobowiązane do corocznego powiadamiania Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) o skorzystaniu z tego zwolnienia. Podmioty takie muszą także na żądanie KNF uzasadnić dlaczego zaklasyfikowały daną działalność jako działalność pomocniczą w stosunku do głównego przedmiotu działalności.
Zwraca uwagę okoliczność, iż o ile ten drugi obowiązek materializuje się tylko na wezwanie KNF, to wymóg powiadomienia KNF o korzystaniu ze zwolnienia ma bezwzględny oraz powtarzalny charakter.
Skutkiem takiego uregulowania będzie, iż podmiot na użytek każdorazowej notyfikacji KNF będzie zmuszony do corocznej weryfikacji podstaw i aktualności dalszego pozostawania w formule zwolnienia z MiFID II.
Mając na uwadze niedookreśloność terminu "działalność pomocnicza", przewidziane jest wydanie przez europejskiego regulatora finansowego ESMA regulacyjnych standardów technicznych określających dalsze szczegółowe kryteria w tym zakresie.
W zakresie potencjalnych kryteriów MiFID II wskazuje (niewiążąco i niewyczerpująco) parametry jak skala działalności w danym obszarze, czy zaangażowane kapitały.
Powyższe kwalifikacje są dokonywane na poziomie grupy kapitałowej. Każda klasa aktywów jest rozpatrywana odrębnie.
Wyłączeniu podlegają:
(a) transakcje wewnątrzgrupowe wymienione w art. 3 rozporządzenia EMIR, które służą wewnątrzgrupowej płynności i/lub zarządzaniu ryzykiem;
(b) transakcje na instrumentach pochodnych, które wg obiektywnej oceny redukują ryzyko związane z działalnością handlową oraz zarządzaniem aktywami podmiotu (również kategoria zbieżna z EMIR);
(c) transakcje w zakresie kontraktów pochodnych oraz uprawnień do emisji zawarte w celu wykonania obowiązku zapewnienia płynności na platformie handlowej (w przypadkach, gdy taki obowiązek wynika z wymagań uprawnionych organów działających na podstawie przepisów prawa lub wymagań danej platformy handlowej).
"Obrót na własny rachunek przez wykonywanie zleceń klientów"
Uwzględniając, iż podmioty prowadzące obrót na własny rachunek przez wykonywanie zleceń klientów nie mogą skorzystać ze zwolnienia z MiFID II przewidzianego dla działalności pomocniczej celowe jest ustalenie dokładnego zakresu takiego wyłączenia.
Powyższa kategoria "podmiotów prowadzących obrót na własny rachunek przez wykonywanie zleceń klientów":
- obejmuje podmioty wykonujące zlecenia od różnych klientów przez kojarzenie ich na zasadzie kontraktów back-to-back (matched principal trading), co jest traktowane jako obrót w charakterze strony (a nie agenta);
- nie obejmuje wykonywania zleceń w zakresie instrumentów finanowych jako działalność pomocnicza pomiędzy dwoma podmiotami, których główna działalność (oceniana na poziomie grupy kapitałowej) nie polega na świadczeniu usług inwestycyjnych w rozumieniu Dyrektywy MiFID II ani usług bankowych.
Firmy prowadzące w zakresie instrumentów finansowych "obrót na własny rachunek przez wykonywanie zleceń klientów" podlegają wymogom MiFID II przewidzianym zarówno dla wykonywania zleceń klientów, jak i działalności na własny rachunek.
Użyty wyżej (bez tłumaczenia) termin "matched principal trading" oznacza skojarzenie transakcji w taki sposób, iż pośrednik wstępując pomiędzy kupującego i sprzedawcę nigdy w toku realizacji transakcji nie jest eksponowany na ryzyko rynkowe, obie transakcje wykonawcze zostają zrealizowane jednocześnie lub tak szybko jak to technicznie możliwe a pośrednik nie generuje na transakcji zysku lub straty innej niż wcześniej ujawniona prowizja czy opłata.