Słownik rynku energii
Linia bezpośrednia
- Kategoria: Słownik rynku energii
Zgodnie z art. 2 pkt 41 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej przez linię bezpośrednią należy rozumieć linię elektroenergetyczną łączącą wydzielone miejsce wytwarzania z wydzielonym odbiorcą lub linię elektroenergetyczną łączącą wytwórcę z przedsiębiorstwem dostarczającym energię elektryczną w celu bezpośrednich dostaw energii do ich własnych obiektów, podmiotów zależnych i odbiorców.
|
19 grudnia 2023 Pierwsza linia bezpośrednia w wykazie prowadzonym przez Prezesa URE
Formularz umożliwiający zgłoszenie budowy linii bezpośredniej już dostępny |
W datowanym na dzień 30 kwietnia 2021 r. projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii przewidziano definicję, która w znacznej mierze literalnie implementuje rozwiązania przewidziane w treści dyrektywy.
Jak wskazuje uzasadnienie ww. projektu ustawy, intencją ustawodawcy jest rozwiązanie występujących dotychczas wątpliwości interpretacyjnych, co do funkcji oraz roli linii bezpośredniej w krajowym systemie elektroenergetycznym.
Dotychczas prezentowane rozumienie linii bezpośredniej, jako alternatywy dla braku możliwości przyłączenia do lokalnej sieci elektroenergetycznej nie odpowiada założeniom dyrektywy oraz celom jakie chciał osiągnąć unijny ustawodawca.
Zmiana definicji na tę wynikającą z przepisów prawa Unii Europejskiej ma służyć rozstrzygnięciu, że budowa linii bezpośrednich nie służy zapewnieniu dostępu do energii elektrycznej na terenach na których wybudowanie sieci elektroenergetycznej przez operatora jest ekonomicznie nieuzasadnione lub w znacznej mierze utrudnione ze względów technicznych.
|
|
LinkiBudowa linii bezpośredniej ma przede wszystkim przysłużyć się rozwojowi energetyki rozproszonej oraz stanowić zachętę do inwestowania w nieduże jednostki wytwórcze oparte przede wszystkim na odnawialnej energii, które będą zasilały lokalnie obiekty. Powyższe ma sprzyjać poprawie konkurencyjności podmiotów na rynku, poprzez zapewnienie alternatywnego źródła dostaw energii oraz realnej możliwości obniżenia kosztów prowadzonej działalności gospodarczej.
Ostatecznie przyjęta przez Sejm ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw dodaje następujące definicje w art. 3 Prawa energetycznego:
„11f) linia bezpośrednia – linia elektroenergetyczna łącząca wydzieloną jednostkę wytwórczą z wydzielonym odbiorcą, w celu bezpośredniego dostarczania energii elektrycznej do tego odbiorcy, lub linia elektroenergetyczna łącząca jednostkę wytwórczą z przedsiębiorstwem energetycznym innym niż wytwarzające energię elektryczną w tej jednostce, wykonującym działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną, w celu bezpośredniego dostarczenia energii elektrycznej do ich własnych obiektów, w tym urządzeń lub instalacji, podmiotów będących ich jednostkami podporządkowanymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 42 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120 i 295) lub do odbiorców przyłączonych do sieci, urządzeń lub instalacji tych przedsiębiorstw;
11fa) wydzielona jednostka wytwórcza – jednostka wytwórcza, z której cała wytworzona energia elektryczna jest objęta bezpośrednim dostarczaniem energii elektrycznej do wydzielonego odbiorcy;
11fb) wydzielony odbiorca – odbiorca, który nie jest przyłączony do sieci elektroenergetycznej lub jest przyłączony do sieci elektroenergetycznej w sposób uniemożliwiający wprowadzanie energii elektrycznej wytworzonej w wydzielonej jednostce wytwórczej do tej sieci, lub spełnia warunki, wymagania techniczne i obowiązki, o których mowa w art. 7aa ust. 3;
11fc) bezpośrednie dostarczanie energii elektrycznej – dostawy energii elektrycznej realizowane bez wykorzystania sieci elektroenergetycznej lub realizowane z wykorzystaniem sieci elektroenergetycznej przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną, o którym mowa w pkt 11f".
Energetyka lokalna |
Jednocześnie zmodyfikowano definicje "sieci przesyłowej" i "sieci dystrybucyjnej" wyraźnie wyłączając z ich zakresu linie bezpośrednie:
"pkt 11a–11ba otrzymują brzmienie:
11a) sieć przesyłowa – sieć gazowa wysokich i średnich ciśnień funkcjonalnie ze sobą związanych, z wyłączeniem gazociągów kopalnianych i bezpośrednich, albo sieć elektroenergetyczną najwyższych lub wysokich napięć, za których ruch sieciowy są odpowiedzialni odpowiednio operator systemu przesyłowego gazowego oraz operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego, z wyłączeniem linii bezpośrednich;
11b) sieć dystrybucyjna – sieć gazow wysokich, średnich i niskich ciśnień, z wyłączeniem gazociągów kopalnianych i bezpośrednich, albo sieć elektroenergetyczną wysokich, średnich i niskich napięć, za których ruch sieciowy są odpowiedzialni odpowiednio operator systemu dystrybucyjnego gazowego oraz operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, z wyłączeniem linii bezpośrednich".
Pobieranie energii elektrycznej za pomocą linii bezpośredniej nie ogranicza prawa odbiorcy do przyłączenia się do sieci elektroenergetycznej i pobierania energii elektrycznej z tej sieci, o ile jego urządzenia lub instalacje uniemożliwiają wprowadzanie energii elektrycznej dostarczanej linią bezpośrednią do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej, do której odbiorca planuje się przyłączyć. Wymagania w zakresie m.in. sposobu zapewnienia braku możliwości wyprowadzania energii elektrycznej wytworzonej w wydzielonej jednostce wytwórczej do sieci operatora, zawarte zostaną w instrukcjach sieci przesyłowe oraz dystrybucyjnej.
W dniu 15 września 2023 r. Prezes URE opublikował Formularz umożliwiający zgłoszenie budowy linii bezpośredniej.
Wymagane w ww. formularzu informacje to, m.in.:
- informacja czy linia bezpośrednia, jest linią, która:
1) będzie bezpośrednio dostarczać energię elektryczną z wydzielonej jednostki wytwórczej do instalacji i urządzeń wydzielonego odbiorcy nieprzyłączonego do sieci elektroenergetycznej lub
2) będzie bezpośrednio dostarczać energię elektryczną do:
a) wydzielonego odbiorcy z instalacji odnawialnych źródeł energii,
b) podmiotu wykonującego działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną w celu bezpośredniego jej dostarczenia do jego własnych obiektów, w tym urządzeń lub instalacji, podmiotów będących jego jednostkami podporządkowanymi lub do odbiorców przyłączonych do sieci, urządzeń lub instalacji tego przedsiębiorstwa;
- oświadczenie podmiotu ubiegającego się o budowę linii bezpośredniej lub podmiotu posiadającego tytuł prawny do linii bezpośredniej, że w ww. przypadku planowane lub istniejące urządzenia lub instalacje nie umożliwiają wprowadzania energii elektrycznej dostarczanej linią bezpośrednią do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej, lub że warunki, wymagania techniczne i obowiązki, o których mowa w art. 7aa ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, zostały spełnione.
Opłata solidarnościowa
Zgodnie z art. 7aa ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r., wydzielony odbiorca, z wyjątkiem wydzielonego odbiorcy nieprzyłączonego do sieci elektroenergetycznej, albo przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną, do którego energia elektryczna jest dostarczana z jednostki wytwórczej linią bezpośrednią w celu bezpośredniego dostarczenia energii elektrycznej do jego własnych obiektów, w tym urządzeń lub instalacji, podmiotów będących jego jednostkami podporządkowanymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 42 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości lub do odbiorców przyłączonych do sieci, urządzeń lub instalacji tego przedsiębiorstwa, za energię elektryczną dostarczoną linią bezpośrednią, wnosi do przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, do sieci którego ten odbiorca lub to przedsiębiorstwo są przyłączone, opłatę odpowiadającą udziałowi tego podmiotu w kosztach stałych za przesyłanie lub dystrybucję energii elektrycznej, w części niepokrytej innymi składnikami taryfy, o której mowa w art. 45 (opłatą solidarnościową), zależną od ilości energii dostarczanej tą linią bezpośrednią, oraz opłatę na pokrycie kosztów utrzymywania systemowych standardów jakości i niezawodności bieżących dostaw energii elektrycznej, zależną od ilości energii dostarczanej tą linią bezpośrednią.
Zwolnione z obowiązku ponoszenia ww. opłat są podmioty, które nie są przyłączone do sieci dystrybucyjnej.
Wysokość i sposób obliczania opłaty solidarnościowej do dnia wejścia w życie stosownych przepisów wykonawczych określona jest w art. 34 ww. ustawy z dnia 28 lipca 2023 r.
Przepisy przejściowe
Istotne jest, iż zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. do linii bezpośrednich, wydzielonych jednostek wytwórczych i jednostek wytwórczych bezpośrednio dostarczających energię elektryczną za pośrednictwem linii bezpośredniej, które pierwszy raz dostarczyły lub wytworzyły energię elektryczną przed dniem wejścia w życie tej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. Poniżej pełna treść art. 20 ustawy:
"Art. 20. 1. Do linii bezpośrednich, wydzielonych jednostek wytwórczych i jednostek wytwórczych bezpośrednio dostarczających energię elektryczną za pośrednictwem linii bezpośredniej, które pierwszy raz dostarczyły lub wytworzyły energię elektryczną przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.
2. Do linii bezpośrednich, wydzielonych jednostek wytwórczych i jednostek wytwórczych bezpośrednio dostarczających energię elektryczną za pośrednictwem linii bezpośredniej, które pierwszy raz dostarczyły lub wytworzyły energię elektryczną w dniu lub po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1 i art. 10 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
3. Do postępowań w sprawie udzielenia zgody na budowę linii bezpośredniej, o której mowa w art. 7a ust. 3 ustawy zmienianej w art. 1, oraz postępowań w sprawie pozwolenia na budowę linii bezpośredniej, o których mowa w art. 33 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 3, wszczętych i niezakończonych prawomocną decyzją przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustaw zmienianych w art. 1 i art. 3 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą".
Wykorzystanie linii bezpośrednich
Nowelizacja ustawy Prawo energetyczne pozwalająca na uruchamianie linii bezpośrednich bez konieczności uzyskiwania w tym celu zgody Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w formie decyzji administracyjnej weszła w życie 7 września 2023 r.
Prezes URE opublikował wzór formularza umożliwiającego zgłoszenie budowy linii bezpośredniej do Rejestr linii bezpośrednich prowadzonego przez URE 15 września 2023 r.
19 grudnia 2023 r. pierwsza linia bezpośrednia znalazła się w wykazie prowadzonym przez Prezesa URE.
Wg stanu na dzień 2 kwietnia 2024 r. w rejestrze linii bezpośrednich prowadzonych przez Urząd Regulacji Energetyki nadal widnieje tylko jedna pozycja: linia bezpośrednia (z art. 7aa ust. 23 pkt 2 lit. a ustawy Prawo energetyczne) o długości 35 m. łącząca farmę fotowoltaiczną o mocy 999 kWp z zakładem Mondelez Polska Production Sp. z o.o.w Skarbimierzu, w województwie opolskim.