Użytkowniczka Portalu postawiła pozornie proste pytanie dotyczące art. 10c dyrektywy 2003/87/WE i możliwości przejściowego przydziału bezpłatnych uprawnień na modernizację wytwarzania energii elektrycznej.
Czy wspomniane 70% darmowych uprawnień należy się:
- wszystkim wytwórcom energii elektrycznej, którzy funkcjonowali przed 31.12.2008 lub przed ta datą rozpoczynali inwestycje,
- czy też tylko tym, których inwestycje wykazane będą w krajowym planie inwestycji?
70% darmowych przydziałów dla wytwarzania energii elektrycznej w roku 2013 może być przyznana na podstawie wniosku Państwa członkowskiego zawierającego m.in. krajowy plan inwestycji, gdzie wartość rynkowa darmowych uprawnień miałaby być zbliżona do wartości inwestycji.
Artykuł 10c ust. 1 Dyrektywy stanowi, iż „dane państwo członkowskie przedkłada Komisji krajowy plan przewidujący inwestycje w zakresie modernizacji i poprawy infrastruktury oraz czystych technologii. Plan ten przewiduje również dywersyfikację struktury energetycznej i źródeł dostaw na wielkość odpowiadającą w możliwym zakresie wartości rynkowej bezpłatnych uprawnień przydzielonych w odniesieniu do zamierzonych inwestycji”
To jest jasne. Natomiast pytanie brzmi, czy wspomniane 70% darmowych uprawnień należy się:
- wszystkim wytwórcom energii elektrycznej, którzy funkcjonowali przed 31.12.2008 lub przed ta datą rozpoczynali inwestycje,
- czy też tylko tym, których inwestycje wykazane będą w krajowym planie inwestycji?
I tutaj odpowiedź już nie jest oczywista. Jednoznacznego zapisu wyjaśniającego tę kwestię nie sposób znaleźć zarówno w samym tekście dyrektywy, jej preambule jak i w wyjaśnieniach Komisji (MEMO-08-796 z dnia 17 grudnia 2008 r.).
Z uwagi na okoliczność, iż art. 10c został do Dyrektywy wprowadzony dopiero w końcowej fazie negocjacji, preambuła Dyrektywy, która na ogół wyjaśnia motywy wspólnotowego ustawodawcy, jest w tej części nader lakoniczna.
Samo brzmienie art. 10c Dyrektywy również nie jest jednoznaczne. Art. 10c ust. 3 wzmiankuje, iż przydziały będą dokonywane na podstawie emisji historycznych lub benchmarków – i nie wspomina o wymaganych inwestycjach (na poziomie instalacji).
Z drugiej strony ust. 4 tego artykułu nakazuje, aby korzystający z art. 10c wytwórcy energii elektrycznej i operatorzy sieci składali sprawozdania z inwestycji, o których mowa w krajowym planie. Czy z tego można wywodzić, iż wytwórcy, którzy nie będą realizowali inwestycji ujętych w krajowym planie nie otrzymają darmowych uprawnień na podstawie art. 10c?
Pytanie jest otwarte. Dotychczasowe opracowania KASHUE także jednoznacznie nie odnoszą się do tej kwestii.
Wydaje się jednak, iż firmy nie realizujące inwestycji ujętych w krajowym planie nie otrzymają wymienionych darmowych uprawnień. Taki wniosek można wysnuć z tego, iż wprowadzenie art. 10c uzasadniano właśnie koniecznością inwestycji w krajowym systemie elektroenergetycznym. Wskazane darmowe uprawnienia nie miały pełnić roli „bonusa” (czy owianych złą sławą „windfall profits”, lecz niejako pokrycie kosztów niezbędnych inwestycji. Wydaje się, iż taka argumentacja obejmuje nie tylko poziom całego kraju ale i poszczególnych firm.
Pytania jednak można mnożyć. Nawet jeżeli na tytułowe pytanie (czy darmowe uprawnienia na podstawie art. 10c Dyrektywy mogą przysługiwać wszystkim wytwórcom energii elektrycznej, czy tylko tym, którzy inwestują) odpowiedzieć, że tylko tym drugim, to także nie zamyka sprawy.
Istotna dla tych, którzy inwestują może być kwestia, czy ujęcie takiej inwestycji w krajowym planie jest niezbędnym warunkiem przyznania wspomnianych uprawnień. I w tym względzie wydaje się, że odpowiedź jest twierdząca.
Pomijamy w tym miejscu kwestie inne oczywiste niejasności dotyczące stosowania art. 10c Dyrektywy (poruszane w innych naszych artykułach), w tym interpretacji terminu "fizyczne wszczęcie procesu inwestycyjnego".
Sprawa zapewne zostanie definitywnie wyjaśniona w wytycznych Komisji, których wydanie przewiduje wspomniany ust. 3 art. 10c.