Kategoria: Słownik rynku emisji

Data utworzenia: 23 styczeń 2024

Data zmiany: 17 marzec 2024

Dyrektywa EU ETS (w brzmieniu ustalonym Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady  (UE) 2023/959 z dnia 10 maja 2023 r. zmieniającą dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii oraz decyzję (UE) 2015/1814 w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych) w art. 10a ust. 4 wprowadziła dla operatorów sieci ciepłowniczej obowiązek opracowania planu osiągnięcia neutralności klimatycznej dla instalacji, w odniesieniu do których ubiegają się o dodatkowy przydział bezpłatnych uprawnień do emisji.

3 listopada 2023 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/2441 z dnia 31 października 2023 r. ustanawiające zasady stosowania dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do treści i formatu planu neutralności klimatycznej niezbędnego do przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE

Jak wskazało w swojej analizie Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych, zgodnie z szacunkami Komisji Europejskiej, operatorzy około 290 instalacji pracujących na potrzeby systemów ciepłowniczych w Polsce będą mogli otrzymać dodatkowe 30% przydziału darmowych  uprawnień w latach 2026-2030 w zamian za podjęcie działań inwestycyjnych o co najmniej takim samym nakładzie, jak ta dodatkowa pomoc, skutkujących znaczącą redukcją emisji  do 2030 r. 

W tym celu niezbędne będzie opracowanie do 1 maja 2024 r. planu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. na poziomie poszczególnych instalacji z uwzględnieniem określonych kamieni milowych począwszy od 2025 r. i później co 5 lat.  

Zgodnie z powołanym przepisem plan neutralności klimatycznej powinien określać:

a) środki i inwestycje mające na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. na poziomie instalacji lub przedsiębiorstwa, z wyłączeniem wykorzystania jednostek kompensacji emisji dwutlenku węgla;

b) cele i wartości pośrednie pozwalające zmierzyć do dnia 31 grudnia 2025 r., a następnie co pięć lat do 31 grudnia, postępy w osiąganiu neutralności klimatycznej zgodnie z lit. a) niniejszego akapitu;

Linki   Climate-neutrality plan

c) szacowany wpływ każdego ze środków i każdej z inwestycji, o których mowa w lit. a) niniejszego akapitu, na obniżenie emisji gazów cieplarnianych.

Osiągnięcie celów i wartości pośrednich (milestones), o których mowa w lit. b) powyżej, podlega weryfikacji przez weryfikatorów (uprawnionych do działania w systemie EU ETS) odniesieniu do okresu do dnia 31 grudnia 2025 r., a następnie w odniesieniu do każdego okresu kończącego się 31 grudnia każdego kolejnego piątego roku.

Art. 10a ust. 4 Dyrektywy EU ETS jasno stanowi, iż nie przydziela się żadnych dodatkowych bezpłatnych uprawnień, jeżeli nie zweryfikowano osiągnięcia celów i wartości pośrednich w odniesieniu do okresu do końca 2025 r. lub w odniesieniu do okresu od 2026 r. do 2030 r.

 

Art. 10a ust. 4 Dyrektywy EU ETS   Inne sektory i podsektory uznaje się za zdolne do przeniesienia większych kosztów uprawnień na ceny produktów i przydziela się im bezpłatne uprawnienia w wysokości 30 % liczby określonej zgodnie z art. 10a. O ile nie zostanie postanowione inaczej w przeglądzie dokonanym zgodnie z art. 30, bezpłatne uprawnienia dla innych sektorów i podsektorów, poza systemem ciepłowniczym, są zmniejszane stopniowo o równe liczby po 2026 roku, tak by w 2030 roku nie było bezpłatnych uprawnień. W państwie członkowskim, w którym w latach 2014–2018 średni udział emisji z systemów ciepłowniczych w całej Unii podzielony przez udział tego państwa członkowskiego w całkowitym PKB Unii jest większy niż pięć, sieciom ciepłowniczym przydziela się dodatkowe przydziały bezpłatnych uprawnień w wysokości 30 % ilości określonej zgodnie z art. 10a na lata 2026–2030, pod warunkiem że dokonuje się inwestycji odpowiadających wartości tego dodatkowego przydziału bezpłatnych uprawnień w celu znacznego zmniejszenia emisji przed 2030 r. zgodnie z planami neutralności klimatycznej, o których mowa w akapicie trzecim niniejszego ustępu oraz że osiągnięcie celów i celów pośrednich, o których mowa w lit. b) tego akapitu, zostało potwierdzone w drodze weryfikacji przeprowadzonej zgodnie z akapitem czwartym niniejszego ustępu. Do dnia 1 maja 2024 r. operatorzy sieci ciepłowniczej opracowują plan osiągania neutralności klimatycznej dla instalacji, w odniesieniu do których ubiegają się o dodatkowy przydział bezpłatnych uprawnień na mocy akapitu drugiego niniejszego ustępu. Plan ten jest zgodny z celem neutralności klimatycznej ustanowionym w art. 2 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2021/1119 i określa: a) środki i inwestycje mające na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. na poziomie instalacji lub przedsiębiorstwa, z wyłączeniem wykorzystania jednostek kompensacji emisji dwutlenku węgla; b) cele i wartości pośrednie pozwalające zmierzyć do dnia 31 grudnia 2025 r., a następnie co pięć lat do 31 grudnia, postępy w osiąganiu neutralności klimatycznej zgodnie z lit. a) niniejszego akapitu; c) szacowany wpływ każdego ze środków i każdej z inwestycji, o których mowa w lit. a) niniejszego akapitu, na obniżenie emisji gazów cieplarnianych. Osiągnięcie celów i wartości pośrednich, o których mowa w akapicie trzecim lit. b) niniejszego akapitu, weryfikuje się w odniesieniu do okresu do dnia 31 grudnia 2025 r., a następnie w odniesieniu do każdego okresu kończącego się 31 grudnia każdego kolejnego piątego roku, zgodnie z procedurami weryfikacji i akredytacji określonymi w art. 15. Nie przydziela się żadnych bezpłatnych uprawnień w wysokości przekraczającej kwotę, o której mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, jeżeli nie zweryfikowano osiągnięcia celów i wartości pośrednich w odniesieniu do okresu do końca 2025 r. lub w odniesieniu do okresu od 2026 r. do 2030 r. Komisja przyjmuje akty wykonawcze w celu określenia minimalnej treści informacji, o których mowa w akapicie trzecim lit. a), b) i c) niniejszego ustępu, oraz formatu planów osiągania neutralności klimatycznej, o których mowa w akapicie trzecim niniejszego ustępu i w art. 10a ust. 1 akapit piąty. Komisja dąży do osiągnięcia synergii z podobnymi planami, jak przewidziano w prawie Unii. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 22a ust. 2.

 

Szczegółową treść planu neutralności klimatycznej reguluje rozporządzenie wykonawcze Komisji 2023/2441 z 31 października 2023 r. ustanawiające zasady stosowania dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do treści i formatu planu neutralności klimatycznej niezbędnego do przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji. W świetle powyższego rozporządzenia plan powinien określać m.in.

I. środki i inwestycje:
a) szczegółowy opis wszystkich środków zaplanowanych na każdy pięcioletni okres w celu osiągnięcia kamieni milowych i wartości docelowych oraz w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.;
b) szczegółowy opis i kwantyfikacja inwestycji związanych ze środkami, wyrażona jako roczna wartość inwestycji w euro, a także jako roczna wartość inwestycji w euro w przeliczeniu na każdy pięcioletni okres;
c) szczegółowy opis warunków podstawowych i potrzeb w zakresie infrastruktury dla środków i inwestycji opisanych w lit. a) i b);
d) opcjonalnie, wykaz środków i inwestycji wdrożonych jeszcze przed przedłożeniem planu neutralności klimatycznej.

II. szacunkowy wpływ środków i inwestycji:
a) ocena ilościowa i jakościowa szacunkowego wpływu każdego środka i każdej inwestycji określonej w planie w odniesieniu do każdego z ww. pięcioletnich okresów na obniżenie emisji gazów cieplarnianych w tym, w możliwym zakresie, podział ogólnego wpływu na następujące kategorie:
(i) przejście na technologie nisko- lub bezemisyjne;

(ii) efektywność energetyczna i oszczędność energii;

(iii) przejście z paliw kopalnych na:
- wodór;
- energię elektryczną;
- biomasę spełniającą kryteria zrównoważonego rozwoju i ograniczania emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w art. 38 ust. 5 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2018/2066;
- paliwa alternatywne pochodzące ze strumienia odpadów;
- inne źródła energii odnawialnej;

(iv) zasobooszczędność, w tym mniejsze zużycie materiałów i recykling;
(v) wychwytywanie, składowanie i utylizacja dwutlenku węgla;

b) opis powodów, dla których zamiast innych potencjalnych środków dekarbonizacji wybrano środki opisane w pkt I powyżej w odniesieniu do ich szacunkowego wpływu na obniżenie emisji gazów cieplarnianych. 

Zaloguj się, aby zobaczyć.